Dla przyszłych wystawców
Gdy zdobędziemy doświadczenie i niezbędną wiedzę praktyczną w hodowli ptaków, to coraz częściej zaczynamy zastanawiać się nad podzieleniem się z innymi swoimi spostrzeżeniami, a także efektami hodowlanymi. I tu zaczynają się nasze pierwsze dylematy i pytania. Czy nasze ptaki są zgodne z przyjętymi normami w danej rasie? Czy i jak możemy wziąć udział w wystawie ptaków? Czy nasze ptaki zostaną dobrze ocenione? A nawet, jakie klatki powinniśmy przygotować dla naszych ptaków. Jestem przekonany, że wskazówki zawarte w tym artykule pozwolą niejednemu hodowcy odpowiedzieć na nurtujące pytania, a także poczuć się pewniej w zdobywaniu wiedzy hodowlanej i wprowadzą na drogę, która doprowadzi nas wcześniej czy później do udziału w wystawie. Aby nasz udział nie był rozczarowaniem, powinniśmy w pierwszej kolejności zacząć od odwiedzenia jednej lub kilku wystaw. Podczas tych wizyt zapewne będziemy mieli możliwość nawiązania bliższej znajomości z hodowcami, aby przy okazji wypytać o interesujące nas tematy, a niekiedy i dowiedzieć się różnych ciekawostek i szczegółów.
Jestem przekonany, że gdy się już odważymy na taką rozmowę, to z jej efektów będziemy zadowoleni, ponieważ każdy hodowca lubi się dzielić swoim doświadczeniem i rzadko spotkamy takiego, który byłby nieprzychylny. Oczywiście są tacy, którzy mają swoje małe tajemnice związane z hodowlą, których nie zdradzą nawet najbardziej zaufanym. W takiej sytuacji podejdźmy do tego spokojnie. Wiedza specjalistyczna i do tego owiana tajemnicą na tym etapie niekoniecznie będzie nam potrzebna. W czasie odbywających się wystaw będziemy mieli również sposobność obejrzenia wystawianych ptaków i sprawdzenia dokonanej oceny. Zwykle jest i tak, że na zakończenie wystawy istnieje możliwość zakupienia dobrego materiału hodowlanego bezpośrednio u hodowcy. Należy odpowiednio wcześniej pewne kwestie omówić z konkretnym hodowcą, by zaopatrzyć się w interesujące nas ptaki. To podstawa. W przypadku gdy posiadamy już ptaki wyhodowane (mam tu na myśli kanarki), to możemy je porównać z kanarkami opisanymi w tej części naszej strony, która została poświęcona rasom kanarków. O kanarkach śpiewających nie będę się rozpisywał, ponieważ uważam, że pewne doświadczenie można zdobyć tylko od hodowcy tej rasy ptaków. Dla mnie osobiście to przysłowiowa „wyższa szkoła jazdy”. Natomiast jeżeli chodzi o kanarki kształtne, to przyznam, że dość szczegółowo każdą rasę opisano i scharakteryzowano w zakładce Rasy kanarków – Kanarki kształtne, więc istnieje możliwość porównania z wzorcem. Trochę inaczej przedstawia się sprawa z kanarkami kolorowymi – co prawda wymieniono szereg odmian i ogromną liczbę różnego rodzaju mutacji, to jednak nie przedstawiono pewnego wzorca co do wielkości, proporcji i postawy, dlatego też poniższy materiał przyda się nam do analizy:
Każda z odmian kanarków kolorowych różni się pewnymi elementami, niekiedy są to niewielkie szczegóły w postaci rysunku tworzonego przez układ piór intensywności lub odcienia. Innym razem może to być różnica w kolorze dzioba, nóżek czy barwy oka. Są też odmiany, u których wymaga się, aby lipochrom był rozmieszczony według określonych norm, z podziałem na samiczki i samczyki. Taką odmianą będzie kanarek kolorowy typu mozaikowego, gdzie samiczka będzie miała skromniejsze ubarwienie, tzw. maski i określana jest jako Typ 1, natomiast samczyk różni się okazalszą maską (przypominającą maskę szczygła) i określany jest jako Typ 2. Dokładny wzór, jak idealnie powinien być rozmieszczony lipochrom pigmentowy u kanarków kategorii mozaikowej – „C”, przedstawiamy na rysunkach poniżej. Wzór ten dotyczy ptaków o ubarwieniu jasnym i ciemnym.
Dobrze jest też zapoznać się z pewnymi arkanami wiedzy dotyczącej typów klatek wystawowych (sekcja „E”) dla poszczególnych ras kanarków, które hodujemy i w przyszłości będziemy wystawiać. Najliczniej spotykaną na wystawach jest klatka wystawowa typu „kanarek kolorowy”, potocznie nazywana telewizorkiem. W klatce – jak sugeruje nazwa – wystawić można kanarki kolorowe wszystkich odmian, a także takie rasy kanarków jak: NORWIK,NIEMIECKI Z KORONĄ, LIZARD, IRLANDZKI,KRESTED/KRESTBRET, GLOSTER, ARLEKIN PORTUGALSKI. W klatkach tego typu występują dwa drążki okrągłe o przekroju 1,2 cm, a w rozstawie 12 cm jeden od drugiego z tą niewielką różnicą, że dla rasy krested/krestbret przekrój drążka wynosi 1,4 cm, a kanarki rasy gloster można także wystawiać w klatkach typu „Angielska”, w której przekrój drążków kwadratowych wynosi 1 cm x1 cm, mocowanych w rozstawie 5 drutów. Innym typem klatki wystawowej będzie „Border”, w której wystawiamy kanarki rasy BORDER.Drążki dla tej rasy są okrągłe o przekroju 1,4 cm, w rozstawie 6 drutów. Natomiast dla FIORINO przekrój drążka powinien wynosić 1,2 cm, w rozstawie 6 drutów lub 9 cm. Tak samo jest dla ras: BORDER MINIATUROWY,GARBUS JAPOŃSKI i MINIATURA HISZPAŃSKA,z tą różnicą, że rozstaw drążków to 5 drutów, a dl rasy GARBUS SZKOCKI w rozstawie 7 drutów.
Inną będzie klatka typu „Tunel”, w której wystawiamy takie oto rasy kanarków: KĘDZIERZAWY POŁUDNIOWY, KĘDZIERZAWY SZWAJCARSKI, GARBUS WŁOSKI, BERNEŃSKI, LLARGUET HISZPAŃSKI, GARBUS MONACHIJSKI, GARBUS BELGIJSKI, MEHRINGER,RHEINLANDER, w których drążki są okrągłe i o przekroju 1,2 cm, z tymże jeden jest zamocowany wysoko w środku klatki, natomiast drugi nisko na czwartym drucie z lewej strony. W klatkach tego typu dla kanarka rasy GARBUS HISZPAŃSKI, MELADO TENERFENO,LANKASZER mocujemy drążki okrągłe o przekroju 1,4 cm, natomiast dla rasy JORKSZYR drążki są owalne (1,4 cm).
Kanarki rasy KĘDZIERZAWY PARYSKI, KĘDZIERZAWY GIGANT WŁOSKI, KĘDZIERZAWY PADEWSKI iKĘDZIERZAWY PÓŁNOCNY wystawiamy w klatkach typu „Paryska”; w niej również mocujemy dwa drążki okrągłe w rozstawie 10 drutów jeden od drugiego, z tą małą różnicą, że przekrój dla dwóch pierwszych ras wynosi 1,4 cm, a dla dwóch kolejnych – 1,2 cm.
W ten sposób przeszliśmy od ogółu do szczegółu. Równie ważnym etapem przygotowania do wystawy jest wybór konkretnych ptaków do zaprezentowania na wystawie jako kolekcji ptaków lub ptaka pojedynczego. Jestem przekonany, że przed podejmowaniem decyzji, które kanarki kolorowe trafią na wystawę, przyda się kilka informacji dotyczących: upierzenia, kształtu i wielkości oraz postawy i wrażenia.
Upierzenie kanarka kolorowego składa się z piór głowy, tułowia, skrzydeł i ogona. Musi być kompletne, jednolite, gładkie, zwarte, przylegające do ciała i czyste. Pióra skrzydeł, ciała i ogona muszą zachodzić na siebie w idealnie dopasowany wzór. Pióra ogona i skrzydeł powinny być zwarte, blisko siebie i bez skazy. Aby oceniany ptak otrzymał dobrą punktację (do dyspozycji – 15 punktów maksymalnie) nie powinien mieć wad w postaci:
bardzo długiego i zbyt obfitego upierzenia sprawiającego wrażenie, że z tyłu wydają się mniej przylegające do ciała, zbyt obfite upierzenie na skrzydłach (tzw. pufy), wiszące upierzenie nad brwiami, rogi (tzw. pióra perkoza), nierówne pióra na gardle lub na klatce piersiowej, luźne upierzenie na jednym lub obu bokach albo na brzuchu i klatce piersiowej, kogucie pióra, pióra na grzbiecie rozdzielające się na boki, tworzące widoczny rozstęp (tzw. rozeta), krótkie, cienkie lub matowe pióra, niekompletne pierzenie, nierówne lotki skrzydła lub sterówki ogona, niekompletne lub nieprawidłowe pióra skrzydeł, otwarty, tak zwany rybi lub jaskółczy ogon.
Kształt i wielkość kanarka kolorowego ma ogromne znaczenie przy ocenie (do dyspozycji również jest 15 punktów maksymalnie), jego rozmiar powinien mieścić się pomiędzy 13 i 14 cm, liczony od czubka głowy do czubka ogona. Głowa okrągła i szeroka. Dziób krótki o kształcie stożka i szerokiej podstawie. Oko zlokalizowane w centrum głowy. Proporcjonalna szyja w porównaniu z tułowiem. Plecy szerokie i płaskie tworzące jeden blok. Skrzydła są symetryczne i prawidłowo ułożone, stykające się końcówkami u nasady ogona. Klatka piersiowa jest szeroka i zaokrąglona. Tułów nie jest zbyt krępy ani zbyt drobny i smukły. Głowa z szyją łączy się z wdziękiem, płynnym łukiem, dając wrażenie elegancji i piękna. Ogon nie jest zbyt długi, ani zbyt krótki (dwie trzecie długości ciała), proporcjonalny do reszty ciała. Nogi solidne i mocne z silnymi pazurami, chwyt okalający drążek. Natomiast niepożądane efekty to: długość powyżej lub poniżej normy, głowa płaska lub zbyt mała lub odwrotnie zbyt duża i ciężka w stosunku do tułowia, dziób cienki, długi, skrzyżowany, nieprawidłowy wzrost części dzioba (dziób przerośnięty), uszkodzony, grzbiet wklęsły lub wypukły, klatka piersiowa płaska lub wąska, albo wydatna i ciężka, tułów zbyt smukły lub zbyt masywny, nogi zbyt długie z widocznymi udami albo zbyt krótkie albo częściowo pokryte piórami brzucha.
Postawa jest to umiejętność prezentowania się ptaka na patyczku. W praktyce jest to kształt ciała i stan zdrowotny kanarka, obejmowanie drążka palcami, pozycja i ułożenie poszczególnych elementów ciała (tj. głowy, korpusu, ogona) w stosunku do poziomu drążka. Ptak w swobodnej postawie musi prezentować ciało w linii prostej, od głowy poprzez tułów do ogona, powinien utrzymywać pozycję około 45 stopni w stosunku do poziomu drążka. Doskonałą postawę można podsumować jako: elegancja, duma, odwaga i zręczność. Wady, które mają znaczny wpływ na ocenę to: ptak dziki i nerwowy albo nieśmiały i bojaźliwy. Ma opuszczone lub luźno trzymane skrzydła, skrzyżowane skrzydła, ogon noszony zbyt nisko albo zbyt wysoko, powodujący wklęsłą lub wypukłą linię ciała, wystające ramiona, wyprostowane nogi. Pewnego rodzaju sztywność oraz brak elastyczności ruchów i płynności. Postawa może być oceniana do 10 punktów maksymalnie.
Wrażenie ocenione może być do 5 punktów maksymalnie, a ptak zostanie oceniony wysoko tylko wtedy, gdy niezależnie od jego koloru i budowy jest zdrowy i ma czyste upierzenie.
Wypada napisać słów kilka na temat kolekcji kanaków kolorowych, a także harmonii kolekcji.
Według definicji:
Kolekcja kanarków kolorowych jest to zestaw złożony z czterech kanarków kolorowych, identycznie ubarwionych, które są tego samego typu i mutacji melaniny, rodzaju lipochromu, kategorii i dodatkowych faktorów, a w przypadku kolekcji kanarków mozaikowych – tej samej płci.
Ptaki włączone do kolekcji promowane są poprzez przyznanie na końcu oceny dodatkowymi punktami za tzw. harmonię kolekcji. Określa ją różnica punktów między najwyżej i najniżej ocenionym ptakiem kolekcji. Ekspert oceniający ma do dyspozycji – 6 punktów maksymalnie, które są rozdzielane przy zastosowaniu reguły punktacji:
6 punkty za identyczną punktację dla wszystkich 4 ptaków.
5 punkty gdy występuje różnica 1 punktu pomiędzy ptakiem z najwyższą punktacją a ptakiem z najniższą punktacją.
4 punkty gdy występuje różnica 2 punktów jw.
3 punkty gdy występuje różnica 3 punktów jw.
2 punkty gdy występuje różnica 4 punktów jw.
1 punkt gdy występuje różnica 5 punktów jw.
Dyskwalifikacja kolekcji może nastąpić w dwóch przypadkach:
1. Jeżeli nie są spełnione kryteria definicji kolekcji kanarków kolorowych. Wówczas ptaki nie stanowią kolekcji – w tym przypadku kolekcję dyskwalifikuje sędzia. W takiej sytuacji sędzia ocenia wszystkie ptaki indywidualnie. Ptaki te zgłoszone do konkursu kolekcji, zostaną wykluczone z konkursu kolekcji (tzw. dyskwalifikacja kolekcji) i ewentualnie wszystkie mogą być przesunięte do konkursu ptaków pojedynczych.
2. Jeżeli nastąpi dyskwalifikacja co najmniej jednego kanarka z kolekcji, w związku z tym kolekcja się dekompletuje. W takiej sytuacji sędzia powinien ocenić pozostałe ptaki indywidualnie i ewentualnie mogą zostać przesunięte do konkursu ptaków pojedynczych.
Oczywiście jest jeszcze więcej różnych szczegółów czy zależności, które można przytaczać, ale świadomie tego nie robimy, aby nie skomplikować tematu. Każda wiedza powinna być dawkowana i po przyswojeniu sobie poprzez zrozumienie i zastosowanie w praktyce, a wówczas można przygotować kolejną dawkę wiedzy.